Cornelis Vis uit Medemblik was derde stuurman op het fregat Huis te Warmelo. Samen met de eerste en tweede stuurman was hij belast met de navigatie. De stuurlieden werden in staat geacht om de positie van het schip op zee te bepalen en een koers uit te zetten. Dit zijn essentiële vaardigheden aan boord van elk schip.
Ouders en gezin
Volgens het doopboek van de gereformeerde kerk in Medemblik is Cornelis ten doop gehouden op 23 augustus 1679. Toen hij met de Huis te Warmelo richting Oostzee vertrok, moet hij dus 35 jaar oud zijn geweest. In het doopboek staan de namen Pieter Dirksz de Vis en Trijn Jans als ouders opgetekend. Beiden waren uit Medemblik afkomstig. Cornelis was de jongste van het gezin. Hij had een zus Anna die ook de volwassen leeftijd bereikte. Voor de andere kinderen (Dirk, Grietje en nog een Cornelis) is dat onzeker.
Huwelijk en nageslacht
Cornelis Vis trouwde met Annetje, een dochter van Pieter de Boer uit Medemblik. Hun voorgenomen huwelijk werd door de Commissarissen van de huwelijkse zaken op 24 december 1701 geregistreerd. De vader van Annetje was overigens zelf in de jaren 1698-1700 één van deze commissarissen. Cornelis Vis en Annetje Pieters de Boer lieten in Medemblik vier kinderen dopen waarvan er zeker één voor nageslacht zorgde: Cornelisje. Deze Cornelisje Vis trouwde in 1733 met weduwnaar Lammert Lammertsz Engelsman waarmee ze negen kinderen kreeg. Drie kinderen kregen de naam Cornelis, waarschijnlijk allen vernoemd naar hun grootvader en stuurman op het fregat Huis te Warmelo. Dat ouders meermalen een pasgeborene dezelfde naam geven, duidt meestal op kindersterfte waarbij de naam van een overleden kind opnieuw wordt gebruikt. De jongste Cornelis uit het huwelijk van Cornelisje Vis en Lammert Lammertsz Engelsman werd op 14 september 1749 in Medemblik gedoopt.
Heeresteeg in Medemblik
Cornelis Vis bezat een eigen huis in Medemblik. Dit stond aan de westzijde van de Heeresteeg, tegenover de zogeheten weduwenhuisjes. Aangenomen mag worden dat hij met zijn gezin dit huis ook bewoonde. Tegenwoordig is de westzijde van de Heeresteeg onbebouwd en ingericht als openbaar groen, inclusief een kleine speeltuin. Dat was rond 1700 wel anders. Op de zuidhoek met de Breedstraat stond een predikantenwoning en op de noordhoek met de Kerksteeg was herberg De Vier Heemskinderen te vinden. Daar tussenin stond het huis van Cornelis Vis.
Overleefd?
Er zijn geen aanwijzingen dat Cornelis Vis het scheepsongeluk in de Finse Golf heeft overleefd. Zijn zwager Jacob Jordaan ontving de resterende soldij van de admiraliteit. Hij was getrouwd met Anna, de oudere zus van Cornelis. Het huis in de Heeresteeg stond in 1728 op naam van Annetje de Boer.
Wie weet meer over Cornelis Vis en zijn nazaten? Ook informatie over stuurmanskunst en stuurlieden op oorlogsschepen omstreeks 1700 is welkom!
Afbeelding: De Heeresteeg in 1960 met rechts de weduwenhuisjes en links het terrein waarop het huis van Cornelis Vis en Annetje de Boer stond. Op de voorgrond stond het predikantenhuis. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)