Jan Evertsz en zijn zwager

Opvarenden Jan Evertsz en Pieter Adriaansz Kuijper moeten elkaar goed hebben gekend. Naast het feit dat de twee mannen uit Medemblik kwamen, waren zij ook zwagers. Hun familierelatie kwam aan het licht bij een zoektocht door de trouw- en doopboeken van Medemblik. Deze bronnen vertellen ook dat hoogstwaarschijnlijk maar een van beiden de ondergang van het fregat Huis te Warmelo overleefde.

 

Jan Evertsz en Caatje Jacobs

Een belangrijke sleutel voor het vinden van Jan Evertsz in de trouw- en doopboeken van Medemblik, is de vermelding van zijn vrouw in de betaalrol van de Huis te Warmelo. Haar naam is Caatje Jacobs. Zij ontving de resterende soldij van Jan Evertsz.(1)
Jan Evertsz en Caatje Jacobs gingen op 8 november 1710 in ondertrouw. Ze kwamen beiden uit Medemblik en waren niet eerder getrouwd geweest. Het trouwboek waarin hun voorgenomen huwelijk is vastgelegd, onthult ook de achternaam van de opvarende van de Huis te Warmelo. De bruidegom staat opgetekend als Jan Evertsz Vijg.(2)
De huwelijksinzegening van Jan Evertsz en Caatje Jacobs zal eind november 1710 in de kerk hebben plaatsgevonden. Voor zover bekend kregen zij één kind. Hun zoon Pieter werd gereformeerd gedoopt op 12 augustus 1714.(3)

 

Familie Vijg

De patroniem en achternaam van Jan Evertsz brengen ons op het spoor van een oudere zus. Zij heette Maartje Everts Vijg. De twee moeten kinderen zijn van Evert Gerritsz en Jacomijntje Christiaans die in 1673 te Medemblik trouwden.(4) Naast Maartje en Jan kreeg dit echtpaar nog tien kinderen. Opvarende Jan Evertsz was hun zevende kind en werd op 10 oktober 1685 in Medemblik gedoopt.(5) Dat betekent dat hij 29 jaar oud was toen hij met de Huis te Warmelo uitzeilde.
De familie Vijg verhuisde rond 1690 naar Hoorn waar Jan Evertsz een groot deel van zijn jeugd moet hebben doorgebracht. In die stad werden de jongste kinderen van Evert Gerritsz en Jacomijntje Christiaans gedoopt. Uiteindelijk keerde de familie naar Medemblik terug.(6)
In april 1713 werden een jongere zus en broer van Jan Evertsz in het Arme Weeshuis van Medemblik geplaatst. Waren hun ouders toen overleden? De jongere broer, Gerrit genaamd, was op dat moment al 22 jaar. Aan zijn plaatsing in het weeshuis betaalden de stedelijke en kerkelijke armenzorg mee.(7)

 

Pieter Adriaansz Kuijper

Jan Evertsz voer in 1715 samen met zijn zwager Pieter Adriaansz Kuijper op het fregat Huis te Warmelo. Ze hadden een vergelijkbare rang aan boord. Jan was schiemansmaat, Pieter diende als konstabelsmaat. Voor beide posities betaalde de admiraliteit 17 gulden per maand.
Pieter Adriaansz Kuijper was getrouwd met Maartje Everts Vijg, de eerdergenoemde zus van Jan Evertsz. Het stel trouwde in 1713. Uit het trouwboek valt op te maken dat zowel Pieter als Maartje al eerder getrouwd waren geweest. Ze staan als respectievelijk weduwnaar en weduwe van Medemblik vermeld.(8)
Op 29 juli 1716 werd een tweeling, een dochter en een zoon, van Pieter Adriaansz Kuijper en Maartje Everts Vijg gedoopt. Het meisje kreeg de naam Jakmijntje, vast en zeker een vernoeming naar haar grootmoeder Jacomijntje Christiaans.(9) De doopdatum van de tweeling wijst erop dat Pieter Adriaansz Kuijper het scheepsongeluk in de Finse Golf had overleefd.

 

Weduwe

Er is reden om aan te nemen dat Jan Evertsz minder fortuinlijk was en niet naar Medemblik terugkeerde. In februari 1716 gaf zijn weduwe Caatje Jacobs namelijk het jawoord aan Aarjen Dirksz Brouwer, haar tweede echtgenoot.(10) Het is een bekend patroon dat we inmiddels van meer opvarenden kennen. Zo hertrouwden in 1716 ook de weduwe van tweede konstabel Cornelis Jacobsz, de weduwe van derde timmerman Tijs Blom en de weduwe van eerste chirurgijn Jan Swart. Deze lijst groeit mee met het aantal opvarenden dat in archieven wordt teruggevonden.

 

Afbeelding: Ondertrouwinschrijving van Jan Evertsz en Caatje Jacobs van 8 november 1710. De achternaam van de bruidegom is geschreven als ‘Vijggh’. (Westfries Archief)

 

(1) Nationaal Archief, Archief Admiraliteitscolleges, inv.nr. 3088. Onder nummer 17.
(2) Westfries Archief (WFA), DTB Medemblik, inv.nr. 22.
(3) WFA, DTB Medemblik, inv.nr. 3.
(4) WFA, DTB Medemblik, inv.nr. 21, 7 oktober 1673.
(5) WFA, DTB Medemblik, inv.nr. 2. Drie jaar eerder, op 4 november 1682, werd ook een zoon Jan gedoopt. Er is vanuit gegaan dat die op jonge leeftijd is overleden.
(6) Jacomijntje Christiaans werd in 1707 ingeschreven als ingekomen lidmaat van de gereformeerde kerk. WFA, DTB Medemblik, inv.nr. 7, 2 februari 1707.
(7) WFA, Gereformeerd Weeshuis Medemblik, inv.nr. 3.
(8) WFA, DTB Medemblik, inv.nr. 22, 18 maart 1713. Maartje Everts was eerder getrouwd geweest met Dirck Jansz de Vries uit Alkmaar, Pieter Adriaansz Kuijper met Aaltje Claas, jongedochter uit Medemblik. WFA, DTB Medemblik, inv.nr. 22, 28 maart 1705 en inv.nr. 21, 5 februari 1696.
(9) WFA, DTB Medemblik, inv.nr. 3.
(10) WFA, DTB Medemblik, inv.nr 22, 15 februari 1716.