Weijert Groen en familie De Boer

Van meerdere opvarenden van het fregat Huis te Warmelo lopen nazaten rond. Een ervan is de 78-jarige Frank de Boer uit Koog aan de Zaan. Hij stamt af van Weijert Jacobsz Groen die op het oorlogsschip als provoost diende. De relatie met deze verre voorvader had Frank zelf al in kaart gebracht. Stamboomonderzoek is namelijk een van zijn hobby’s. Maar dat zijn voorvader in 1715 op een oorlogsschip in de Finse Golf voer, vernam hij voor het eerst in november 2021.

 

Weijert Jacobsz Groen

Weijert werd op 20 maart 1678 gedoopt als zoon van Jacob Weijertsz Groen en Aafje Davids. De ouders van Weijert waren op dat moment ongetrouwd. Vijf maanden na de doop traden zij alsnog in het huwelijk. Het trouwboek vermeldt dat zij ‘jongelieden van Medenblick’ waren.(1)
Toen Weijert zeven jaar oud was, hertrouwde zijn moeder als weduwe met Jan Jacobsz Noorderpoort. Deze echtverbintenis leverde Weijert twee halfzusjes op.(2)
Rond zijn 27e verjaardag stapte Weijert Jacobsz Groen zelf in het huwelijksbootje. Hij trouwde met Jannetje Barents met wie hij vijf kinderen kreeg. Het jongste kind werd op 11 februari 1717 in Medemblik gedoopt.(3) Deze doopdatum is een aanwijzing dat Weijert Jacobsz Groen een overlevende van het ongeluk in de Finse Golf was. Afgezien van de trouw- en doopinschrijvingen hebben de archieven nog geen andere sporen van Weijert prijsgegeven.

 

Provoost

Als provoost had Weijert Jacobsz Groen een bijzondere positie op het fregat Huis te Warmelo. Hij was belast met de handhaving van orde en tucht aan boord. De provoost zag erop toe dat de bemanning zich volgens de regels gedroeg en haar verblijfsruimte schoonhield. Volgens een instructie voor de provoost uit het midden van de achttiende eeuw was de schoonmaak van de verblijfsruimte benedendeks een dagelijkse bezigheid. Als er gelegenheid was, werden ook de zeemanskisten verplaatst zodat elke plek met een bezem en schraper bereikbaar was. ’s Avonds zette de provoost de wacht op en moest hij toezien dat de matrozen niet opbleven om te drinken en te dobbelen.(4)
Overtredingen en wanorde diende hij direct aan de scheepsleiding te melden zodat die kon ingrijpen en de boosdoeners kon berechten. Bij de uitvoering van straffen had de provoost eveneens een rol. Hij inde de boetes en was verantwoordelijk voor het toezicht op gevangenen.
Als een teken van autoriteit droeg de provoost een stok. Hiermee sloeg hij tegen de mast of op de trap naar het benedendek om het scheepsvolk op de regels te wijzen.

 

Familie Lindeloo

Twee dochters van Weijert Jacobsz Groen en Jannetje Barents bereikten de volwassen leeftijd, trouwden en zorgden voor nageslacht. Hun namen zijn Aafje en Grietje Weijerts.
Frank de Boer stamt af van Aafje, het oudste kind van de provoost. Zij trouwde in 1731 met Pieter Jansz Lintel en vestigde zich op het eiland Wieringen, de woonplaats van de bruidegom. Daar werden hun eerste kinderen gedoopt.(5) Vijf jaar later verhuisde het jonge gezin naar Medemblik waar Pieter Jansz Lintel een huis aan de Westerhaven kocht.(6)
De achternaam Lintel kent meerdere varianten waaronder Linteloo en Lindeloo, met een dubbele of een enkele o. Hoewel onder de nazaten van Pieter Jansz Lintel en Grietje Weijerts alle varianten voorkomen, is de schrijfwijze Lindeloo dominant.
Het is goed mogelijk dat Pieter Jansz Lintel zeevarend was. Zowel op Wieringen als in Medemblik was de zee alom aanwezig en verdienden velen de kost op een schip. Van een kleinzoon van Pieter Jansz Lintel is bekend dat hij in 1792 aanmonsterde op een VOC-schip.(7) Ook twee achterkleinzoons, Wijert Hendriksz Lindeloo en zijn broer Pieter, waren aan het begin van de negentiende eeuw zeevarend.(8)

 

Familie De Boer

Via Wijert Hendriksz Lindeloo (1788-1845), die schipper en koopman in Medemblik was, komen we terecht bij Frank de Boer uit Koog aan de Zaan. Een dochter van Wijert, Maartje Lindeloo, trouwde namelijk in 1849 met Reijerus Nicolaas de Boer. Die was in Medemblik gemeenteontvanger en griffier bij het kantongerecht. Het huwelijk van zijn dochter duidt erop dat Wijert een zekere welstand had bereikt.
De familie De Boer-Lindeloo bracht meerdere notarissen voort. Tussen 1891 en 1957 vervulden drie opeenvolgende telgen het notarisambt in Hoogwoud. Ook de vader van Frank was notaris. Eerst werkte hij als kandidaat-notaris in Hoogwoud, later kreeg hij een benoeming in Schagen.(9)
Frank de Boer is de achtste generatie na Weijert Jacobsz Groen. Aan de provoost van de Huis te Warmelo bestaat uiteraard geen levende herinnering meer. Maar in de familie De Boer komt de naam W(e)ijert tot op de dag van vandaag voor!

 

Afbeelding: Een familieportret van Reijerus Nicolaas de Boer en Maartje Lindeloo. De foto is in 1899 gemaakt ter gelegenheid van hun 50-jarig huwelijksfeest. (Frank de Boer)

 

Met dank aan Frank de Boer uit Koog aan de Zaan en Linda Roos van het Westfries Archief.

 

(1) Westfries Archief (WFA), DTB Medemblik, inv.nr. 2, 20 maart 1678 en inv.nr. 21, 30 juli 1678 .
(2) WFA, DTB Medemblik, inv.nr. 21, 22 december 1685. Kinderen uit dit huwelijk: Lijsbet (13 maart 1686) en Trijntje (31 oktober 1687). Tussen haakjes de doopdatum.
(3) WFA, DTB Medemblik, inv.nr. 22, 7 februari 1705. De vijf kinderen: Aafje (29 augustus 1706), Trijntje (11 december 1708), Maartje (25 november 1710), Grietje (8 november 1714) en Jacob.
(4) Reglement en instructie voor de zee-officieren onder het ressort van het collegie op de Maze. Voor den Provoost, 1755.
(5) WFA, DTB Medemblik, inv.nr. 23, 24 februari 1731. Hun zoons Jan (10 augustus 1732) en Wijert (29 augustus 1734) werden op Wieringen gedoopt. Regionaal Archief Alkmaar, DTB Wieringen 2A.
(6) WFA, Gaarder Medemblik, inv.nr. 88, folio 34.
(7) Nationaal Archief, index VOC: Opvarenden. Pieter Weijerse Lintel voer op het VOC-schip Recht door Zee.
(8) In zijn overlijdensadvertentie wordt Wijert Lindeloo schipper en koopman genoemd. Delpher.nl, Oprechte Haerlemsche courant, 7 augustus 1845. Pieter Lindeloo overleed in 1825 aan boord van het fregat Maria Reigersbergen.
(9) Frank de Boer en Lous Butter, ‘67 jaar notaris de Boer in Hoogwoud’, in: Dagelijks Brood. Jaarboek Stichting Hoochhoutwout, Hoogwoud, 2011.